به گزارش صدای مشهد، کنگره بینالمللی «مکتب هنر رضوی» با مشارکت مؤسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی و دانشگاه هنر و با حضور حجتالاسلام و المسلمین احمد مروی، تولیت آستان قدس رضوی، دکتر مجید شاهحسینی رئیس فرهنگستان هنر و جمعی از مدیران آستان قدس رضوی و دانشگاه هنر و همچنین استادان دانشگاههای داخلی و خارجی به مدت دو روز از چهارشنبه ۲۲آذر تا پنجشنبه ۲۳ آذرماه در تالار شیخ طبرسی سازمان علمی و فرهنگی این آستان مقدس در مشهد برگزار شد.
در این مراسم، امیرمهدی حکیمی مدیرعامل موسسه آفرینشهای هنری رضوی با تاکید بر اهمیت دانش، خردگرایی و اندیشهورزی اظهار کرد: در این راستا ما در این موسسه بر آن شدیم تا آفرینشهای هنری در این بارگاه ملکوتی را با مبانی نظری هنری همراه کنیم تا به شناخت مکتب هنر رضوی برسیم.
وی ادامه داد: بدین منظور نخست با دانشگاه هنر تفاهمنامه امضا کردیم که منجر به انجام اقدامات گستردهای شد و کنگره مکتب هنر رضوی بخشی از ثمرات آن بوده است.
دبیرکل کنگره با اشاره به انعقاد تفاهمنامه با تعدادی از مراکز مختلف دانشگاهی و هنری کشور افزود: در این مسیر جدید فعالیت موسسه با محوریت مکتب هنر رضوی، هدف اصلی ما دستیابی و تبیین مبانی نظری این مکتب و امتداد اجتماعی آن در زیست انسان معاصر است که در این راستا از هیچ کوششی کوتاهی نخواهیم کرد.
انجام برنامههای مختلف پژوهشی
همچنین دکتر محمدرضا حسنایی رییس دانشگاه هنر در این مراسم اظهار کرد: ما به همت آستان قدس رضوی و انعقاد تفاهمنامه با موسسه آفرینشهای هنری این آستان مقدس فرصت پیدا کردیم تا درباره مکتب هنر رضوی صحبت کنیم.
وی ادامه داد: این اتفاق محفلی برای اندیشیدن بود که به برگزاری نشستهایی ختم شد و همه ما بر این باور بودیم این مکتب وجود دارد، البته ما این مکتب را کشف نکردیم بلکه افتخار غبارزدایی آن را داشتیم.
حسنایی با اشاره به انجام طرحهای پژوهشی، تدوین رسالههای دکتری و مقالات مختلف به عنوان دیگر دستاوردهای آینده این همکاری مشترک گفت: برگزاری این کنگره نیز ماحصل نشستهایی است که در ادامه این همکاریها انجام شده است.
رییس این کنگره از جشنواره هنری گنجینه مهر رضوی به عنوان یکی دیگر از دستاوردهای همکاری دانشگاه هنر و موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی با محوریت تولید آثار هنری رضوی نام برد و افزود: در این دوره اتفاقات بیشک شاهد تدوین کتابهایی نیز خواهیم بود.
وی تصریح کرد: امیدوارم این کنگره در سالهای آینده نیز ادامه یابد و بتوانیم مکتب هنر رضوی را به جهانیان معرفی کنیم و جهان از هنر شیعی و آنچه در حرم مطهر حضرت رضا(ع) برای روشنایی آفریده شده است، استفاده کند.
گام نخست در گفتمان مکتب هنر رضوی
در ادامه محمدجواد استادی دبیر اجرایی کنگره مکتب هنر رضوی به ارائه گزارشی از چگونگی برگزاری جلسات شورای سیاستگذاری و روند اجرای این کنگره پرداخت.
وی با اشاره به اعلام فراخوان این کنگره در ۲۷ تیرماه سال جاری در ۶ محور موضوعی در تهران گفت: در مجموع ۲۵۰ چکیده مقاله در این کنگره دریافت شد که در نهایت به ۹۰ مقاله رسیدیم.
استادی با اشاره به ارائه ۵۱ مقاله در کنگره مکتب هنر رضوی افزود: این کنگره در طی دو روز با ۴ پنل از جمله یک پنل بینالملل با سه سخنران از کشورهای چین، اوکراین و ترکیه و سه پنل دیگر با ارائه بیش از ۲۰ مقاله برگزار خواهد شد.
وی با بیان اینکه مراکز مختلف دانشگاهی و فرهنگی هنری کشور نیز پشتوانه ما در برگزاری این کنگره بودند، گفت: پنج نشست تخصصی جانبی نیز در این کنگره شامل دو نشست در دانشگاه تربیت مدرس، دو نشست در دانشگاه هنر در تهران و یک نشست در مدرسه اسلامی هنر در قم برپا شد.
دبیراجرایی کنگره مکتب هنر رضوی خاطرنشان کرد: برگزاری این کنگره گام نخست مسیر ما در گفتمان مکتب هنر رضوی است که امیدوارم برکات آن آغازی برای ادامه راه ما در این مسیر باشد.
«مکتب هنر رضوی» به چه معناست
حسن بلخاری نیز در این مراسم، بیان کرد: در دومین دوره از کنگره بینالمللی فرهنگ و هنر در تمدن اسلامی با عنوان جدیدی روبهرو هستیم که آن «مکتب هنر رضوی» نام دارد و هرگاه در عرصه معرفت عنوان جدیدی را بیان کردید، موظف هستید ادبیات آن را نیز تعریف کنید که اگر این امر تحقق پیدا نکند، سنگ بنای آن نااستوار خواهد بود.
وی با بیان اینکه «مکتب هنر رضوی» به چه معناست، افزود: آیا قرار بر این است که در مقابل هنر اسلامی باب جدیدی گشوده شود و بحث فرقهای به میان آید؟ باید در پاسخ گفت که اصلاً اینگونه نیست و هنر شیعی برخلاف نظر بعضی از مغرضان، نقطه مقابل هنر اسلام هیچ فرقهای نیست.
عضو فرهنگستان هنر ایران تصریح کرد: هنر، جلوهای از هنرهای اسلامی است که البته به تعبیر سنتگرایان در عرصه اندیشه شهودگران و ولایتگران تجلی تابناک نیافته است و نکته دیگر پارادوکسی است که میان مکتب و هنر وجود دارد.
وی ادامه داد: در ادبیات مکتب هنر، جنس مکتب معرفت است و جنس هنر نزد عامه احساس و نزد خاصه ذوق است، اما به هر حال هم حس را مقابل عقل دانستهاند و هم ذوق را، بنابراین اصطلاح مکتب که جنس آن معرفت است با هنر که جنس آن به تعبیر عامه حس و به تعبیر خاصه ذوق، همخوانی ندارد و باید تکلیف خود را با آن مشخص کنیم.
بلخاری با بیان اینکه کارکرد هنر در حیات بشر چگونه است، گفت: آیا امکان وحدت میان معرفت و ذوق وجود دارد که باید گفت بله. و ارسطو اثبات کرد که هنر از جنس معرفت است، هنر کلام مصور و حقیقتی ادبی است که به صورت تصویر نیز بیان میشود.
وی تاکید کرد: در حرم مطهر رضوی بالغ بر ۵۰ هنر به کار رفته است، وظیفه ما گردآوری وثبت این هنرها و تبدیل کردن آنها به «مکتب هنر رضوی» است تا به صورت یک واحد درسی در دانشگاه ها تدریس شود.
فردوسی به عنوان شناسنامه هویت ایرانی در میان جوامع شناخته شده است
مجید شاهحسینی، رئیس فرهنگستان هنر، نیز در این مراسم اظهار کرد: واقعیت این است که ما ایرانیان سالها پیش از اسلام هنر داشتهایم و این هنر ایرانی ماقبل اسلام با تمدن یونان در رقابت بوده که این موضوع در تاریخ کاملاً مشخص است.
وی افزود: اگر شناسنامه تاریخ ایران را در قبل از اسلام بهدرستی بشناسیم، متوجه میشویم شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی به عنوان شناسنامه هویت ایرانی در میان جوامع شناخته شده است و در واقع حکیم فردوسی روح هنر ایرانی را که پیش از اسلام بوده سروده است.
رئیس فرهنگستان هنر تصریح کرد: زمانیکه به شاهنامه نگاه میکنیم، طراز ایرانی بودن در این کتاب مشخص است که دارای چه صفاتی است. رستم مرد آرمانی در کتاب شاهنامه است که از آن به عنوان انسانی یکتاپرست، متواضع، یاور مظلوم، دیوبند و … یاد میکنند و مردی است که برای حکومت و سلطنت طمعی ندارد و هر نبرد را با مناجات با خدا آغاز میکند.
حرم مطهر رضوی گنجینهای از فاخرترین هنرهاست
حجتالاسلاموالمسلمین احمد مروی نیز در این برنامه اظهار کرد: هنر از واژههای مقدس و مظلومی است که سلطهگران عالم برای سلطه بر انسانها در اختیار خود قرار میدهند. آنها میخواهند هنر را از معنویت جدا کنند تا هنر که از مهمترین ابزار و نقشآفرین است، در دست دین و دینداران نباشد.
وی با بیان اینکه حرم مطهر رضوی گنجینهای از فاخرترین هنرها و نشانگر پیوند ناگسستنی هنر با مذهب و معنویت است، افزود: نباید هنر را از مذهب و معنویت جدا کرد. هنری که در حرم مطهر رضوی مشاهده میشود، برخاسته از فقه است نه فقط ذوق هنرمند سکولار یا لاییک بلکه کل معماری حرم توسط فقها و اسلام شناسان طراحی شده است.
تولیت آستان قدس رضوی با بیان اینکه حرم مطهر روشن ترین دلیل بر پیوند هنر و مذهب است، بیان کرد: در گذشته معماران فقیه بودند و طراحی ها توسط فقها و اسلام شناسان صورت می گرفت.
وی خاطرنشان کرد: یکی از دلایلی که مضجع مطهر رضوی در وسط حرم قرار نگرفته، این بوده که بدعت طواف در مضجع امام معصوم قرار نگیرد و این، کار یک فقیه و نگاه فقیهانه است.
حجتالاسلاموالمسلمین مروی افزود: معماری و کاشیکاری از جلوه های هنری است که در حرم مطهر رضوی وجود داشته و به شکوه حرم افزوده است.
وی با اشاره به اینکه هنر در تربیت جامعه نقش آفرین است، گفت: سلطه گران برای سلطه هنر را در خدمت خود قرار میدهند و آن را از معنویت جدا میکنند.
تولیت آستان قدس رضوی ادامه داد: سلطه گران از هر امر مقدسی از جمله حقوق بشر و آزادی برای اهداف شیطانی خود استفاده کرده و جوامع را با سلاح آزادی و حقوق بشر اغفال می کنند، این روزها نیز تجلی شعار آزادی، کرامت و حقوق بشر سلطه گران را در غزه میبینیم.
حفظ معماری و هنر اسلامی مورد تاکید امامین انقلاب است
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: هنر دیگری نیز در این حرم وجود دارد که در هنرهای هفتگانه تعریف نمیشود. همه آن را میبینند و تقریباً به آن توجه ندارد. آن هنر این است که این مضجع شریف، دل میلیونها انسان را به سمت خود کشانده است.
حجتالاسلاموالمسلمین مروی افزود: امام رضا(ع) دائماً در حال هنرنمایی است که باید به آن هم توجه شود. حفظ معماری و هنر اسلامی مورد تاکید امامین انقلاب است، هنر رضوی باید در جامعه امتداد پیدا کند و امتداد هنر رضوی به معنای امتداد اخلاق و فرهنگ رضوی است.
گفتنی است، دومین کنگره بین المللی فرهنگ و هنر در تمدن اسلامی با عنوان مکتب هنر رضوی چهارشنبه ۲۲ آغاز و تا عصر پنجشنبه، ۲۳ آذرماه در محل تالار شیخ طبرسی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ادامه دارد.
انتهای پیام/