روشدن دست مافیای زعفران / انتقاد شدیدالحن مصطفوی از شورای ملی زعفران

به گزارش صدای مشهد، سیداحسان مصطفوی در میزگرد رسانه ای که در خبرگزاری مهر برگزار شد با بیان اینکه وضعیت زعفران بیش از آنکه متاثر شرایط اقلیمی باشد، تحت تاثیر اقلیم تفکرات مدیران این حوزه قرار دارد، ادامه داد: حدود ۲۰ سال است که سکان کشتی زعفران در دست جماعتی است که نمی خواهند این محصول و جایگاه آن به حد اعلا برسد.

این صادرکننده نمونه زعفران اظهار کرد: هرگونه تشنج در حوزه زعفران باعث تنش در بازار فروش این محصول می شود، لذا برخی افراد سودجو به محض افزایش قیمت آن، با انجام مصاحبه‌های شیطنت آمیز و بستن مغازه‌های خود زعفران ۴۴ میلیون تومانی را به ۳۰ میلیون تومان رسانده و آسیب جدی به کشاورزان زحمتکش وارد می کنند.

وی با قدردانی از تلاش رسانه ها برای نقش آفرینی در حمایت از کشاورزان اظهار کرد: مهمترین موانع گفته شده و تکراری در حوزه صادرات زعفران، تعهد ارزی، تحریم و قاچاق است اما معتقدم برای حل مساله باید نگاه جدیدی به معضل داشت.

این فعال حوزه زعفران ادامه داد: مشاهده اینکه عده ای تنها سود و منفعت خود را دیده و بهایی به کشاورز و شرایط سختش ندهند، بسیار دردآور است و می توان گفت بیش از آنکه ما مشکل تحریم های خارجی را داشته باشیم، اسیر نوعی خودتحریمی و تفکرات خاص برخی افراد هستیم.

مصطفوی تاکیدکرد: راهکار جدی برای برون رفت زعفران از وضعیت فعلی، نوآوری در حوزه کشت، تولید و صادرات زعفران است که نیازمند همکاری همه‌جانبه است.

وی اظهار داشت: یکی دیگر از مهمترین مشکلات در حوزه زعفران، به شدت سنتی بودن صنایع و بازیگران اصلی زعفران کشور است و همین امر موجب شده تا به جوانان اجازه ورود نداده و با هر ایده سازنده‌ای مقابله کنند.

خیز زعفران ایران به سوی بازارهای جهانی

این فعال حوزه زعفران اظهار کرد: طبق قراردادی که یک شرکت خصوصی با کشور قطر بسته، قرار است ۲۰۰ تن زعفران ایران به ارزش ۳۰۰ میلیون دلار به این کشور صادر شود.

وی با بیان اینکه برند مزبور نام ایرانی- قطری خواهد داشت که این امر در شناخته شدن اصالت محصول ایران بسیار موثر است، گفت: محصول صادراتی به کشورهای دیگر قطعا محصول مازاد بر نیاز داخل است و باید به این نکته توجه داشت که ارزش افزوده حاصل از صادرات زعفران موجب افزایش  تولید زعفران و ایجاد انگیزه در کشاورزان و خریداران می‌شود.

این فعال حوزه زعفران با بیان اینکه زعفران ایران پس از فراوری به بازارهای جدید ارسال خواهد شد، در پاسخ به اینکه چرا در داخل کشور اقدام به فرآوری محصول نمی شود، گفت: به دلیل محدودیت هایی که در کشور در حوزه صادرات، تعهد ارزی، برگشت پول و نقل و انتقالات مالی میان کشورها و غیره وجود دارد؛ نیاز به کشوری واسط داریم که ارتباطات خوب و پایداری نیز با ایران داشته باشد، بنابراین برای این منظور کشور قطر شناسایی و انتخاب شد.

مصطفوی تاکید کرد: با توجه به ظرفیتهای جام جهانی در این کشور، می توان از این فرصت برای شناساندن زعفران ایران بهره وافری برد.

وی با بیان اینکه دومین محموله زعفران طی روزهای آینده به قطر صادر می‌شود، ادامه داد: این اقدام خدمتی ارزنده به کشور و محصول زعفران است، اما عده ای از صادرکننده‌نماها و شماری از مدعیان دوستی با کشاورزان، علیه آن موضع گرفته و در حال منفی نشان دادن این قرارداد هستند.

وی با اشاره به اینکه حوزه زعفران متعلق به سازمان جهاد کشاورزی است، اما این جای سوال است که چرا شورای ملی زعفران باید زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت باشد و شاهد آن باشیم که فردی خاص دهها سال رییس این شورا باشد؟

مصطفوی با اشاره به ایجاد سازمان جهانی مدیریت تولید و صادرات زعفران و رونمایی آن در ۲۰ بهمن سال ۹۹ با حضور رییس جمهور وقت گفت: متاسفانه در کمال ناباوری شاهد برخی اظهارنظرهای تخریبگر نسبت به این سازمان از سوی برخی افراد دارای مقام در شورای ملی زعفران بوده و هستیم.

دبیر اتحادیه زعفران فروشان مشهد ادامه داد: کذب خواندن ساخت و فعال شدن دستگاه قیمت گذاری و هوش مصنوعی زعفران، تخریب فعالیتها و تلاشهای انجام شده در جهت ترویج و توسعه زعفران خراسان رضوی و اعلام قیمت تمام شده زعفران پایین تر از واقعیت روز، همه و همه از دیگر اقدامات تخریبی انجام شده از سوی برخی افراد است.

این صادرکننده زعفران بیان کرد: در حالی که قیمت تمام شده هرکیلوگرم زعفران برای کشاورز نزدیک به ۵۰ میلیون تومان برآورد می شود، هم اکنون برخی بازی گردان های اصلی زعفران در استان این محصول را ۳۰ میلیون تومان از کشاورز می خرند حال آنکه این وضعیت ظلم مضاعف به کشاورز است.

وی بیان کرد: امروز باید به داد کشاورز برسیم زیرا با تداوم این روند، کشاورزی ما در آستانه نابودی است و در صورت عدم حمایت، شاهد هجوم کشاورزان به شهرها خواهیم بود.

مصطفوی با بیان اینکه سال گذشته ۴۶ تن زعفران روی دست دولت مانده بود، افزود: این کالا پس از بارها عرضه در بورس خریداری نداشت که با درخواست دولت اقدام به خرید این حجم از محصول نمودیم و در آن زمان همه فعالان حوزه زعفران ما را به سخره گرفتند اما اندک زمانی بعد ادعا شد که چرا زعفران را فقط به یک فرد فروختید، حال آنکه از عرضه این حجم به بازار در جهت حمایت از کشاورزان و جلوگیری از افت بهای زعفران خودداری کردیم.

وی با اشاره به وجود مقالات و پژوهشهای متعدد در حوزه زعفران، گفت: مرجع واسطی نیاز است تا دانشگاه‌ها، پژوهشکده‌ها و صنعت را به یکدیگر نزدیک کند که برای تحقق این مهم دفتر تعامل صنعت و دانشگاه را در دانشگاه فردوسی مشهد ایجاد کردیم که تا قبل از تغییر مدیریت این دانشگاه، این دفتر تجاری سازی، اعطای وام به دانشجو و انجام اقدامات موثر در حوزه پژوهش های حوزه زعفران را انجام می داد اما اکنون مورد قهر مدیریت جدید قرار گرفته است.

این فعال بازار زعفران ایران و جهان گفت: ما در کشورمان دانشمند و صنعتگر عاشق کم نداریم و کارآفرین نمونه هم فراوان داریم اما گره ما واسطه گرانی هستند که باید آنها را تربیت کرد و آموزش داد اما متاسفانه نگاهها در استان بسته است.

وی افزود: اگر سکان زعفران به دست علم، دانشگاه و متخصصان بیفتد، یک عده از بازیگران کنونی این میدان از عرصه خارج شده و دیگر قادر به تخریب بازار زعفران نخواهند بود.

دبیر اتحادیه زعفران فروشان مشهد با بیان اینکه برخی متولیان مجموعه های خصوصی در حوزه زعفران، درخواست اعمال فشار برای آزادسازی زعفران تقلبی کشف شده در بازار مشهد را دارند، افزود: این در حالی است که هرگونه تقلب در بازار زعفران به تخریب جایگاه این محصول و خسارت جدی به وجهه ایران و انحصار این کالا می انجامد.

وی در خصوص اثرگذاری خرید حمایتی زعفران گفت: اگر دست اندازی و سوء استفاده از بازار زعفران از سوی برخی افراد وجود نداشته باشد دیگر نیازی به خرید حمایتی هم نیست؛ زیرا از سال ۹۶ تا کنون هر زمان دولت اقدام به خرید حمایتی این محصول کرده، دردسری برای خود ایجاد کرده است.

رو شدن دست مافیای زعفران

محسن زنگنه، نماینده شهرستان های تربت‌حیدریه، مه‌ولات و زاوه در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با بیان اینکه مافیای زعفران، در فصل برداشت با اقداماتی چون انجام مصاحبه، پخش شایعات و ارائه خبرهای کذب و همچنین با بستن مغازه‌های خود و نخریدن زعفران به دنبال تخریب قیمت زعفران برمی آید، ادامه داد: طبق بررسی های انجام شده در سالهای قبل این عده از محل مابه‌التفاوت قیمت خرید محصول تا صادرات آن، گاه تا ۱۰ هزار میلیارد تومان درآمد به جیب زده‌اند.

نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: دولت و مجلس مصمم هستند زعفران را به قیمت واقعی این محصول برسانند زیرا ایران باید تعیین کننده قیمت جهانی زعفران باشد بنابراین در این زمینه نباید تعلل کنیم.

زنگنه با بیان اینکه زعفران محصولی است که ۸۵ درصد تولیدات آن صادر می‌شود و متاسفانه همیشه بازارش در انحصار عده انگشت شماری از صادر کنندگان بوده و هست، ادامه داد: این افراد به دلیل سود هنگفتی که هر سال از تفاوت قیمت پایین خرید آن در داخل و صادرات زعفران به خارج از کشور می برند، معمولا به دنبال این هستند که با هر ابزاری جلو افزایش قیمت زعفران را بگیرند.

این دکترای اقتصاد افزود: این در حالی است که همین صادرکنندگان، زعفران کشاورزان را در بازارهای دبی، ترکیه و قطر به قیمتهای ۲ تا سه هزار دلاری می فروشند اما اصرار دارند محصول را به قیمت پایین از کشاورز داخلی خریداری کنند.

وی با بیان اینکه به دلیل خلاء قانونی و عدم حمایت دولت از کشاورز واقعی، مافیا، بسیاری از محصولات از جمله زعفران کشور، انحصار آنرا در اختیار گرفته و به دنبال این است که منافع خود را تامین و حراست کند، ادامه داد: این افراد در ۱۰ تا ۲۰ سال گذشته برخی نهادهای رسمی و مجموعه‌های حقوقی را در حوزه زعفران، سکان‌داری می‌کنند و تا کنون حتی یک ریال از درآمد خود را برای فرآوری این محصول در استان و کشور هزینه نکرده‌اند.

این نماینده مجلس تاکید کرد: امروز با وجود جایگاهی جهانی که زمینه تولید زعفران داریم، نه دارویی در کشور داریم که از زعفران ساخته شده باشد و نه لوازم بهداشتی، آرایشی و غذایی با پایه زعفران داریم و تنها در حال خام فروشی طلای سرخ خود هستیم و همین افراد – مافیا- حتی حاضر نشدند ۱۰ درصد منافعشان را در جهت افزایش ارزش افزوده زعفران هزینه کنند.

زنگنه تصریح کرد: طی ۲ سال گذشته با وارد کردن بازیگران جدید و استفاده از ابزارهای جدید مالی مانند بازار سرمایه، اوراق تبعی و نیز راه‌اندازی صندوقهای سرمایه‌گذاری در بورس و غیره بسیاری از  اثرات اقدامات زیان آور این بازیگران سنتی در بازار زعفران خنثی شد و آنان همچنان تلاش دارند برای رسیده به منافع شخصی، برخی اقدامات نخ نما شده خود را در فصل زعفران همانند سالهای گذشته تکرار کنند.

وی از انجام مصاحبه‌های ناامیدکننده و دروغین، ارائه آمارهای دروغ و پایین نشان دادن میزان صادرات و غیره به عنوان بخشی از این اقدامات تکراری و زیان آور یاد کرد و افزود: این در حالی است که در آبان سال گذشته علاوه بر تولید زعفران در استان، ۵۰ تا ۶۰ تن موجودی زعفران در انبارهای بورس کشور داشتیم و همین مقدار هم در دست شرکتهای فعال در این حوزه که دقیقا از همین محل در حال صادرات در قالب قراردادهایی مانند صادرات زعفران به کشور قطر هستیم.

زنگنه گفت:  هم اکنون وضعیت صادرات زعفران، بر خلاف کاهش تولید این محصول، نسبت به سالهای گذشته بهتر است اما همچنان برخی با وجود آغاز خرید حمایتی زعفران توسط دولت اصرار بر پایین آوردن قیمت این محصول دارند.

وی تصریح کرد: به عنوان نمونه در حالی که این افراد در مصاحبه های خبری خود قیمت هر کیلوگرم زعفران را ۳۲ تا ۳۷ میلیون تومان اعلام می کنند، این محصول به مبلغ ۳۷ تا ۳۸ میلیون تومان در بازار خریداری می شود و سازمان تعاون روستایی نیز آن را با قیمت ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان خریداری می‌کند.

اتحادیه صادرکنندگان و شورای ملی زعفران برچیده شود

نماینده تربت حیدریه در مجلس با اشاره به ۲ راهکار قانونی برای مدیریت بازار زعفران گفت: دستگاههای نظارتی وزارتخانه های جهاد کشاورزی، صمت و نیز اتاق بازرگانی باید برخی از مجموعه های حوزه زعفران در بخش خصوصی را منحل کنند، زیرا این مجموعه ها در مسیری بر خلاف اهداف تشکیل خود حرکت می کنند که از آن جمله می توان به اتحادیه صادر کنندگان زعفران و شورای ملی زعفران ایران اشاره کرد که هیچ قدمی را برای حمایت از زعفران کشور برنداشته است.

زنگنه توضیح داد: طی سالهای گذشته هیچ مصاحبه و اقدامی را که همسو با نگاه حمایتی از منافع کشاورزان و امیدبخش برای حوزه زعفران باشد، از این مجموعه ها مشاهده نکرده‌ایم و به هیچ وجه تلاشی در راستای حفاظت از زعفران ایران از سوی آنان دیده نمی شود.

وی با بیان اینکه علاوه بر این کشاورزان نیز باید با بی توجهی به این افراد، آنها را تحریم کنند، افزود: کسانی که امروز در اوج فصل برداشت زعفران کرکره مغازه خود را پایین کشیده و از خرید زعفران کشاورزی که همه دسترنج سالیان اوست طفره می روند، و یا محصولش را با بهای ۴۰ درصد زیر قیمت واقعی آن هم به صورت مدت دار ۶ ماهه خریداری می کنند، چگونه می توانند دلسوز زعفران باشند؟

رییس کمیته اصلاح ساختار بودجه مجلس ادامه داد: در عین حال کشاورزان باید تلاش کنند محصول خودشان را فرآوری کنند و یا با ایجاد تشکلهای کشاورزی و یا شرکتهای تعاونی، زنجیره کشاورزی را در بین خودشان ایجاد و منافع خودشان را از این محصول برداشت کنند.

زنگنه با بیان اینکه امسال نخستین شرکت تعاونی سهامی عام زعفران در تربت حیدریه تاسیس شد، گفت: این مجموعه از جنس کشاورزان است که از سال آینده به صورت موثر فعالیت خود را رسما آغاز می کند و به امید خدا در یکی، دوسال آینده شاهد برچیده شدن بساط این ها و قطع دستهای آلوده‌ای از بازار زعفران خواهیم بود که سود زعفران را به نفع خود رقم زده و در جیب خود می‌ریختند.

وی با اشاره به فعالیت باشگاه خلاقیت، آموزش، حمایت و بهره برداری زعفران کمیسیون ملی یونسکو ایران (OSEC) گفت: به دلیل اینکه جمهوری اسلامی تنها تولیدکننده انحصاری زعفران است و  بیش از ۹۰ درصد زعفران دنیا را دارد، ثبت و فعالیت چنین مجموعه هایی در عرصه بین‌المللی مثبت و موثر است.

این نماینده مجلس ادامه داد: به این ترتیب می توان نام ایران را به عنوان محور و مرکز زعفران دنیا معرفی کرد و سهم واقعی ایران از گردش مالی طلای سرخ در جهان را وارد کشور کرد که قطعا حمایت و پشتیبانی از چنین اقداماتی می تواند در موفقیت بیشتر موثر باشد.

گفتنی است تعدادی از زعفرانکاران خراسان رضوی نیز به این میزگرد دعوت شده بودند، که به دلیل قرار داشتن در اوج فصل برداشت محصول، این نشست از حضور آنان محروم ماند.