این روزها تقریباً برای همه ما تصویر افراد نحیفی که بر پشت خود کیسهای پر از مواد زائد را حمل میکنند و گاهگاهی تا کمر در سطل زباله رفته و به دنبال نان زندگیشان هستند، تصویر آشنایی است. تصویری که تأسف ما را برمیانگیزاند و البته بارها سوژه خود تحقیری غربگراهای داخلی و رسانه های معاند خارجی شده است.
افرادی که بطور میانگین روزی بیش از یک میلیون تومان از این محل درآمد کسب می کنند یعنی تقریباً معادل سه برابر دستمزد قانون کار و به همین دلیل این کار را با هیچ شغلی عوض نمی کنند! جالب است که بدانید در حال حاضر تنها حداکثر ده درصد زباله های خشک در مبداء تفکیک می شوند این یعنی بازار غیررسمی پسماند، ده برابر شهرداری از این محل استحصال مالی دارد که یک ریال مالیات هم بابت آن پرداخت نمی کند.
حال این سؤال پیش می آید که چطور شهرداری با اینهمه بحران مالی تا کنون به فکر استفاده از این ثروت عظیم نیافتاده است؟ و چرا این چرخه مالی عظیم که می تواند مانند سایر کشورها، یک منبع درآمد پایدار، برای شهر باشد به رایگان در اختیار بازار زیر زمینی قرار می گیرد؟ در حالی که طبق قانون زمانی که زباله داخل مخزن گذاشته میشود، مالکیتش متعلق به شهرداری است. پس برداشتن این پسماندها از مخازن به مثابه سرقت است!
این سؤالات یک پاسخ بیشتر ندارد و آن چیزی نیست بجز قدرت مافیای ضایعات… بله، پدیدۀ شوم زباله گردی که امروزه به معضل اجتماعی تبدیل شده است و شهرداری هم اجازه برخورد با آن را ندارد سالهاست که چهرۀ کلانشهرهای ما را نازیبا کرده است و شاید کمتر کسی از چرخه مالی باورنکردنی آن اطلاع داشته باشد.
تأمین مالی ای که بجای کمک به اقتصاد جامعه بیشتر به بازار مواد مخدر رونق داده است چرا که مافیای زباله غالباً به زباله گردها و کودکان کار، به جای پول، مواد مخدر می دهند! در این باره این را هم باید گفت که متأسفانه ما جزو کشورهایی هستیم که از نظر نُرم تولید زباله یا همان طلای کثیف، شرایط بسیار بدی داریم و علیرغم تعالیم دینی ما که بر عدم اسراف تأکید دارند، کشور پُرمصرفی هستیم و تولید زباله در کشور ما عدد وحشتناکی است از طرفی هم تمامی طرح های تفکیک پسماند در کشورما تقریباً شکست خورده است و تمامی نهادها و دستگاه های دولتی دست به دست هم هنوز راهکار عملیاتی برای قطع درآمدهای چندهزار میلیاردی مافیای زباله نیافته اند؟ بعد به دنبال راه حلِ معضل اعتیاد و کارتن خوابی می گردند!
نویسنده: سهراب صمدی حکاک | فعال مدیریت شهری
