بررسی چالش میان ساترا و فیلیمو؛ حکایت یک نامه جنجالی

این روزها نامه جنجالی رئیس سازمان صداوسیما به رئیس جمهور مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. براساس نامه‌ای که منتشر شده، پیمان جبلی، رئیس صداوسیما از رئیس‌جمهوری خواسته است که پلتفرم فیلیمو فیلتر شود. او دلیل این موضوع را تحریم صداوسیما از سوی بازیگران و کوچ آنان به پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی عنوان کرده است.

به گزارش صدای مشهد، پیمان جبلی، رییس صدا وسیما از سید ابراهیم رییسی خواست پلتفرم “فیلیمو” فیلتر شود. در بخش‌هایی از نامه جبلی که «دیده‌بان ایران» آن‌ را منتشر کرده آمده است: «متاسفانه سکوی فیلیمو بدون توجه به مقررات، به دفعات در حوزه تولید و انتشار سریال‌ها، از اخذ مجوز استنکاف کرده و در مورد اخیر با انتشار قسمت اول سریال سقوط که با موضوعی کاملا امنیتی و بدون اخذ هرگونه مجوزی ساخته و منتشر شده است، سیاست‌های نظام در خصوص نحوه حضور و فعالیت برخی بازیگران که در حوادث و اغتشاشات اخیر به ارکان نظام توهین کرده و با پناه بردن به شبکه‌های سعودی- صهیونیستی قصد رهبری حوادث و ناآرام کردن فضای امنیتی کشور را دارند نیز، مدنظر قرار نداده است. در همین راستا این پلتفرم با برهم زدن رویه‌های ممیزی محتوا، تامین مالی چهره‌های بعضا مغرض را که محلی برای حضور در رسانه ملی و یا تولیدات سینمایی دارای مجوز از وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارند برعهده گرفته است. به عنوان مثال و از قرار اطلاع برخی از چهره‌ها که حضور در جشنواره فیلم فجر و یا تولیدات رسانه ملی به اصطلاح تحریم کرده‌اند در حال حاضر با بازی در آثار این پلتفرم و یا دریافت پیش‌پرداخت‌های قابل توجه ضمن دهن کجی به ارکان نظام، از این طریق به حیات سیاسی خود ادامه می‌دهند.»

رئیس صدا و سیما همچنین نوشته است: «خواهشمند است در خصوص مسدود کردن خدمات دامنه اینترنتی مذکور و حذف کلیه آثار فاقد مجوز از ساترا از جمله سریال سقوط و …. در تمامی پلتفرم‌ها دستور اکید صادر فرمایید»

چالش های تنظیم گری

نامه ای که با واکنش‌های زیادی همراه بوده و برخی آن را ناشی از رقابت میان صداوسیما و پلتفرم‌ها تعبیر کرده‌اند. برخی دیگر نیز اعتقاد دارند محدودیت در شبکه نمایش خانگی موجب تمایل شهروندان به استفاده از ماهواره می‌شود و صداوسیما نباید نظارت سختگیرانه‌ای بر این شبکه‌ها داشته باشد و برخی دیگر نیز خواستار نظارت قانونمند صدا و سیما بر صوت و تصویر فراگیر هستند.

همچنین عضو شورای عالی راهبری فناوری و تولیدات دانش‌بنیان با بیان اینکه صدا و سیما حاضر نیست قانون پیشنهادی خود برای صوت و تصویر فراگیر را ارایه نماید گفت: تفسیر دوستان در سازمان صدا و سیما از حیطه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی بسیار موسع و حالت یله و رها بوده و عملا به نظر مسوولین این سازمان، هر آنچه صوت و تصویر که در اینترنت منتشر می‌شود باید از سازمان صدا و سیما اخذ مجوز نموده و حتی پست‌های اینستاگرام مرتبط با فیلم هم از سوی سکوها با صداوسیما تنظیم گردد.

این نماینده مجلس اضافه کرد: به علاوه با توسعه روزافزون فناوری این تفسیر علاوه بر مشکلات نظری و قانونی، حتی عملی هم نیست؛ برای نمونه با گسترش فناوری متاورس یا پلتفرم‌های خارجی، سازمان صدا و سیما چگونه می‌خواهد بر محتوای منتشر شده در آنها نظارت کند یا برای آنها مجوز صادر کند؟ مگر اینکه مطابق معمول که دست‌مان به بازیگران خارجی نمی‌رسد عرصه را بر بازیگران اقتصاد دیجیتال در داخل کشور تنگ نماییم.

اما جبلی خود درباره نامه‌ای که خطاب به رییس جمهور نوشته، گفته است که: «ما نه تنها پلتفرم و صنعت نمایش خانگی را چالش و تهدیدی برای صداوسیما نمی‌دانیم بلکه به استناد همان شعار تحولی که از روز گذشته مطرح کردم در نقش یک قرارگاه عمل می‌کنیم ظرفیت وی‌اودی‌ها را هم به‌عنوان ظرفیت مکمل صداوسیما می‌دانیم. و با هم‌افزایی با حوزه نمایش خانگی تلاش می‌کنیم بتوانیم به نیازهای جامعه به نحو احسن پاسخ دهیم. اما در این بین نقش نظارتی هم در کنار نقش حمایتی ساترا به‌عنوان قانون و چیزی که قانون برعهده ما قرار داده باید به آن عمل کنیم. اگر ساترا به نقش نظارتی خودش عمل نکند هم ظلم شده به مخاطبین و هم به فعالان این عرصه ظلم شده است. رییس صداوسیما عنوان کرده که همه پلتفرم‌ها برای تولید محتوا و برای انتشار محتوایشان باید بیایند یک فرآیند قانونی را طی کنند و از ساترا مجوز بگیرند.

روابط عمومی ساترا: فیلیمو زیر بار اصلاحات ساترا نمی‌رود

در همین زمینه روابط عمومی سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) گفت: در جریان انتشار سریال‌های جیران، بی‌گناه و آکتور ادبیات مکاتبات سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی بیانگر رویکرد تعاملی این سازمان بوده است و تنها در خصوص سریال آکتور شاهد هستیم که ساترا سه بار با فیلیمو مکاتبه کرده و درخواست کرده است قسمت های ۱ تا ۸ سریال را برای اطلاع شورای صدور مجوز انتشار ساترا از روند داستان در اختیار ساترا قرار دهد که این مهم تا زمان پخش سریال توسط فیلیمو انجام نشد و در نهایت نماوا به جهت شراکتی که در این محصول داشت اقدام قانونی لازم را انجام داد. همچنین در جریان انتشار سریال مریخی‌ها، در حالیکه نماوا نسخه مورد تایید ساترا را منتشر می‌کرد،‌ فیلیمو همچنان اصرار بر انتشار نسخه اصلاح نشده داشت که این موضوع بارها با تذکر سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی مواجه شد.

در ادامه پاسخ ساترا آمده است؛ نوع رفتار و اصرار فیلیمو برای بی‌توجهی به دریافت مجوز از سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر باعث اعتراض برخی دیگر از سکوهای نمایش خانگی به ساترا شده است و این سازمان وظیفه دارد از رقابت غیرقانونی فیلیمو با سایر رقبا جلوگیری کند.

این سازمان اضافه کرد: در دی‌ماه سال جاری جلسه‌ای مابین مدیران سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و معاون حقوق عامه و پیشگیری از جرم دادستانی کل کشور با حضور نماینده معاونت فضای مجازی دادستانی و مشاور دادستان کل کشور برگزار شد و در این جلسه مقرر شد چنانچه فیلیمو اعتراضی نسبت به تنظیم‌گری ساترا دارد، این اعتراض را به مشاور دادستان کل کشور منعکس نماید تا مشاور دادستان ضمن شرکت در جلسات شورای صدور مجوز انتشار ساترا در روند تصمیم‌گیری راجع به صدور مجوزها قرار گیرد و نکات مدنظر را اعلام نماید.

با اینحال هر چند فیلیمو یک روز پس از برگزاری این جلسه، مکاتبه‌ای با ساترا انجام داد و درخواست کرد اصلاحات سریال سقوط به این سکو اعلام شود اما پیش از برگزاری جلسه شورای انتشار ساترا با حضور مشاور دادستان کل کشور، اقدام به انتشار قسمت جدید سریال نمود که این اقدام به نوعی عدم تمکین از تذکر دادستانی کل کشور هم محسوب می‌شود.

این سازمان در پایان تاکید کرد: چنین شرایطی و با توجه به مقدمات بیان شده راهکاری جز پیگیری مکاتبه انجام شده از سوی رییس سازمان صدا و سیما با رئیس جمهور محترم به عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی باقی نمی‌ماند تا تصمیم‌گیری لازم در خصوص فیلیمو انجام شود که این تصمیم می‌تواند یک تذکر جدی با هدف تمکین سکوی فیلیمو از قانون و یا هر تصمیم دیگری مطابق با صلاحدید اعضای شورای عالی فضای مجازی باشد.

حواشی فیلیمو

اما علاوه بر انتقادها به نوع نظارت ساترا، انتقاداتی نیز به برخی از پلتفرم‌ها بویژه فیلیمو وجود دارد. همچنانکه پلتفرم «فیلیمو» طی مدت فعالیت خود حواشی‌ای داشته است؛ از افزایش بدون نظارت تعرفه‌های اشتراکی گرفته که بارها اعتراض مشترکان را در پی داشته تا تولید و پخش سریال‌هایی که مجوز ساترا را نداشته‌اند.

 درباره جزییات این موضوع پیگیر پاسخ پلتفرم پخش آنلاین فیلم (فیلیمو) شدیم، اما این مجموعه با وجود آنکه در ابتدا اعلام کرد که پاسخ می‌دهد اما در ادامه روابط عمومی این پلتفرم اعلام کرد که پاسخی به این رسانه نمی‌دهد و وارد دعوایی که ساترا راه انداخته نمی‌شود.

چندی پیش شورای عالی امنیت ملی نیز طی نامه‌ای به مجلس شورای اسلامی ضمن بیان تحلیلی شرایط، فرصت‌ها و چالش‌های این صنعت برای کشور و با نگاهی مثبت به این صنعت خواستار این شده که با قید فوریت، اقدامات لازم برای تدوین، تنظیم و تصویب قوانین مورد نیاز در زمینه صوت و تصویر فراگیر به عمل آید. حال به نظر می‌رسد اجماع کاملی میان بزرگان نظام که تصمیم‌گیرندگان اصلی حوزه فضای مجازی هستند از باب ضرورت قانون‌گذاری برای حوزه صوت و تصویر فراگیر و تعریف آن ایجاد شده وامید است با قانومند شدن نظارت بر حوزه صوت و تصویر شاهد محصولات با کیفیت تری در VODها باشیم.

در این میان هم مراجع تنظیم گر مثل ساترا باید ضوابط و قوانین منطقی با هدف تقویت تولید را مدنظر قرار دهند هم پلتفرم ها باید طبق این قوانین عمل کرده و در تولیدات خود مقتضیات فرهنگی و اجتماعی و ارزشی را رعایت کنند.

انتهای پیام/